فرش بافی؛ هنر رایج بین زنان ایلامی/ فرش دستباف ایلام شناسنامه ندارد

 به گزارش خبرنگار مهر، وقتی تخته فرشهای دستباف کشورمان و استان ایلام را زیر و رو می کنیم احساس غرور به ما دست می دهد.

فرش دستباف، صفحات هنر و هویت ایران و ایرانی هستند و بی شک صاحب این هنر هم ایران است و ایرانی.

فرش ماشینی هرگز رقیبی برای فرش دستباف کشور نبوده است بلکه در مقاطع مختلف موجب توسعه صادرات فرش دستباف و ورود ارز به کشور نیز شده است.

عده ای تنها معضل بزرگ فرش دستباف را راه افتادن کارخانجات تولید فرش ماشینی می دانند و ۹۰ درصد ضرر وارده به صنعت فرش دستباف کشور را همین مسئله می دانند غافل از اینکه ضربه اصلی که به فرش ایران وارد شده رقابت فرشهای دستباف تولید شده در کشورهایی مثل نپال و چین است که به نام فرش ایرانی وارد بازار جهانی شده است.

با توجه به محبوبیت فرش دستباف در بین مردم دنیا هیچگاه هیچ قدرتی نمی تواند این هنر را از عرصه وجود حذف کند اگر محصولی جدید مثل فرش ماشینی هم تولید شود یه عنوان رقیب نخواهد بود بلکه سلایق مختلف در دنیای امروز ایجاب می کند که نوآوری هایی از این قبیل هم وجود داشته باشد.

فرش ایلام در بازارهای جهانی

استان ایلام یکی از استانهای تولید فرش دستباف است که همانا نیروی انسانی ماهر را داراست و متولیان امر باید زمینه آموزش آنان را فراهم کنند تا این استان در صادرات فرش دستباف در بازارهای جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد.

فرش بافی بزرگترین عامل اشتغالزایی از جمله در مناطق محروم روستایی و عامل اصلی کسب درآمد در آنها است چون بدون نیاز به تکنولوژی مدرن و تنها با وسایل ساده و برخی موارد ابتدایی می توان در این حرفه مشغول به کار شد.

با در نظر گرفتن این موارد مسئولان ذیربط باید با حمایت بیشتر از این صنعت ضمن رونق اقتصادی بیشتر جامعه به توسعه ارز آوری برای کشور از طریق صادرات فرش کمک شایان توجهی کنند.

اما به دلیل فقدان حمایت لازم از تولید کنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف در جوار تحریم‌های اقتصادی، ایران طی سنوات گذشته بازارهای کشورهای هدف را از دست داده و این مسئله باعث شده کالاهای چینی در سطح جهان و به خصوص ایران افزایش یابد.

فرش دستباف ایلامی که از هنر خاصی برخوردار بوده و جایگاه خوبی در کشورهای اروپایی و آسیایی دارد اما تاکنون فرش دستباف در این استان به عنوان یک کالای اقتصادی تعریف نشده چون اگر فرش یک کالا باشد تولیدکننده و صادرکننده همه تلاش خود را برای جلب نظر مصرف‌کننده به کار می‌گیرد.

 فرش ایلام شناسنامه ندارد

بر اساس مصوبه مورخه 18/9/1385 هیئت وزیران دولت، مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران وابسته به وزارت بازرگانی ایجاد شد که توسعه نظام ملی طبقه بندی و خدمات شناسه کالا و خدمات را بر عهده دارد.

با توجه به اهمیت و جایگاه فرش دستباف به عنوان یک کالای مطرح ایرانی و تاکید و برنامه ریزی های لازم توسط مرکز ملی فرش ایران، شناسنامه دار کردن این کالا در صدر بقیه اقلام قرار گرفت لذا مرکز ملی فرش ایران با همکاری مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران، بررسی و مطالعات لازم را انجام داده و مرکز ملی شماره گذاری کالا و خدمات ایران، اجرای طرح و پیاده سازی آن را بر عهده گرفت.

هدف از شناسنامه دار کردن فرش، حفظ هویت فرش دستباف ایرانی و زمینه سازی لازم برای جلوگیری از جعل این کالا توسط کشورهای رقیب و اطمینان خاطر دادن به مشتری در هنگام خرید است.

این حق مشتری است که بداند هزینه ای که برای خرید کالا پرداخت می کند برای چه کالایی و با چه مشخصاتی است به خصوص برای کالایی همچون فرش که علاوه بر مصرفی بودن، کالایی سرمایه ای محسوب می شود.

این در حالی است که در حال حاضر فرش ایلام بدون شناسنامه به کشورهای اروپایی صادر می شود.

فرش دستباف ایلام برای خریدارن آشنا نیست

شناسنامه دار کردن فرش گامی موثر در حفظ اعتبار صنعت فرش دستباف در ایلام است و این در حالی است که مدتهاست خبر کپی برداری از نقشه های ایرانی و بافت و فروش آنها تحت عنوان فرش ایرانی در بیرون مرزها شنیده می شود و کیفیت نامرغوب فرشهای بافته شده توسط کشورهای رقیب و معرفی آن به نام فرش ایرانی اعتبار فرش ایران را خدشه دار کرده است.

95 درصد فرش تولیدی دستباف ایلامیان به بازارهای جهانی صادر می شود

استاندار ایلام در این ارتباط گفت: هنر فرش دستباف در استان ایلام و نقش و نگار آن در بازارهای جهانی مورد علاقه مشتریان است.

مجتبی اعلایی با اشاره به اینکه در خصوص صنعت فرش دستباف اقدامات قابل قبولی انجام شده، افزود: کارشناسان متولی کارهای خوبی برای رشد صنعت فرش در ایلام انجام داده‌اند ولی هم اکنون فاصله زیادی با برنامه‌های از پیش تعیین شده برای توسعه این صنعت وجود دارد.

استاندار ایلام با بیان اینکه 95 درصد فرش تولیدی دستباف ایلامیان به بازارهای جهانی صادر می‌شود، گفت: این موضوع به سبب کیفیت بالا و هنر بی نظیر فرش دستباف است که توسط نیروی انسانی ماهر تولید و تحویل بازارهای جهانی می‌شود و باید مسئولان متولی با حمایت همه‌جانبه از جمله بیمه، آنان را به کار بیشتر دلگرم کنند.

اعلایی عنوان کرد: تمام روستاهای استان باید دارای کارگاه‌های فرشبافی باشند و مسئولان باید زمینه آموزش به‌بافی برای آنان را فراهم کنند و از آنها با پرداخت تسهیلات پشتیبانی کنند.

وی معتقد است: استفاده از ظرفیت مرز بین‌المللی مهران برای صادرات فرش دستباف ایلام به کشورهای عراق، سوریه و اردن می‌تواند علاوه بر ایجاد رقابت در بازارهای جهانی، زمینه حضور فرش ایلام در دیگر بازارهای جهانی را فراهم کند.

معاون برنامه‌ریزی استانداری ایلام نیز با اشاره به اینکه باید در کنار کارگاه‌های فرشبافی از طریق مسئولان متولی فضاهای سالم تفریحی، ورزشی و بهداشتی ساخته شود، گفت: این اقدام می‌تواند در توسعه فرش دستباف ایلامی مؤثر باشد و افراد را به این کار دلگرم تر کند.

حشمت الله عسگری با اشاره به اینکه وضعیت اعتبارات آموزشی فرشبافی در ایلام مناسب است، معتقد است: فرمانداران شهرستان‌های تابعه استان باید با فرهنگ‌سازی و تشویق آحاد مختلف مردم بتوانند زمینه مشارکت آنان در آموزش‌های فرشبافی را فراهم کنند تا در آینده این افراد بتوانند ایجاد خوداشتغالی کنند.

جانشین استاندار در امر اشتغال و سرمایه‌گذاری استان نیز تصریح کرد: استان ایلام می‌تواند با این پیشرفت به قطب تولید فرش دستباف در کشور تبدیل شود که این موضوع با حمایت همه‌جانبه مردم و مسئولان محقق خواهد شد.

طیب افشار نیا با اشاره به اینکه برای تجارت صنعت فرش در ایلام باید قدم‌های مثبتی برداشته شود، افزود: باید از طریق مسئولان و کارشناسان متولی، مطالعاتی اساسی صورت گیرد که فرش ایلام به عنوان فرش با کیفیت در بازارهای جهانی شناخته شود.

رئیس سازمان بازرگانی استان ایلام افزود: در سال گذشته هزار و 400 نفر از آحاد مختلف، آموزش فرشبافی را فرا گرفته و از آموزش فنی حرفه‌ای استان گواهی مهارت دریافت کرده‌اند.

علی مهدوی گفت: با احتساب این تعداد افراد جمعیت فرشبافان واجد شرایط استان به10 هزار و 500 نفر رسیده که در تولید فرش دستباف نقش بسزایی داشته‌اند و از طریق شرکت سهامی فرش استان و اتحادیه‌های شهری و روستایی پشتیبانی می‌شوند.

وی عنوان کرد: در سال 88، شش هزار و 450 مترمربع فرش ابریشم و دستباف در استان ایلام تولید و به بازارهای داخلی و خارجی عرضه شده که این میزان تولید در سال گذشته شش هزار و 472 مترمربع بود که نسبت به سال ماقبل 22 مترمربع افزایش داشته است.

مدیر شرکت سهامی فرش استان ایلام نیز تأکید کرد: برای تهیه مواد اولیه فرش دستباف ایلام با حضور مسئولان ارشد استان و تعدادی از مدیران کل استان، رنگرزخانه گیاهی سنتی شرکت سهامی فرش استان در روستای چم ژاب شهرستان دره شهر افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار گرفته تا بتواند علاوه بر تأمین مواد اولیه به استان‌های همجوار نیز خدمات‌دهی کند.

مراد ناصری با اشاره به اینکه این رنگرزخانه زیرمجموعه صنعت فرش استان است، افزود: این رنگرزخانه در روز قدرت سرویس‌دهی 500 کیلو کرک و ابریشم را دارد و اگر برای هر کارگاه خانگی 20 کیلوگرم کرک و ابریشم در نظر گرفته شود، این رنگرزخانه روزانه قدرت سرویس‌دهی به 25 کارگاه خانگی را داراست.

رئیس سازمان کار و امور اجتماعی استان ایلام نیز گفت: 340 میلیارد ریال برای ایجاد اشتغال افراد تحت پوشش دستگاه‌های حمایتی از جمله کمیته امداد و بهزیستی و بنیاد شهید و امور ایثارگران برای ایجاد مشاغل خانگی اختصاص یافته است.

عیلرضا زرگوش معتقد است: در صورت همکاری بانک‌های عامل با معرفی افراد به صورت انفرادی و تعاونی به خصوص در حوزه صنایع دستی، فرش و گلیم نقش برجسته شاهد رونق این بخش خواهیم بود.